Żywienie Seniorów
Żywienie osób w podeszłym wieku.
Światowa organizacja zdrowia (WHO) dzieli starość na trzy fazy:
- faza wieku podeszłego (60-75 r. życia)
- faza wieku starczego ( 75- 90 r. życia)
- faza wieku sędziwego ( powyżej 90 r. życia).
W rzeczywistości wiek metrykalny bardzo często nie pokrywa się z wiekiem biologiczny. Grupa seniorów jest bardzo zróżnicowana pod względem stanu zdrowia, możliwości intelektualnych czy sprawności i do każdego seniora należy podchodzić indywidualnie-dotyczy to także odżywiania.
Na starzenie wpływają czynniki, takie jak: wydłużająca się średnia długość życia, różne tempo starzenia się osób, czynniki środowiskowe i kulturowe, choroby, sytuacja ekonomiczna i rodzinna.
Potrzeby żywieniowe seniorów zmieniają się wraz z upływem czasu, z postępem dojrzewania, wzrostu i starzenia, złe odżywianie powoduje niedożywienie lub otyłość. Nasila to przebieg i pogarsza chorób związanych ze starością człowieka. Żywienie seniora na energię i składniki odżywcze jest bardzo indywidualne , zależy od stanu zdrowia, aktywności fizycznej, stanu odżywienia, planowanego leczenia, zażywanych leków.
Pełnowartościowa i różnorodna dieta powinna zapewniać odpowiednią ilość źródeł energii, białka, witamin i mikroelementów oraz wody.
Zalecenia żywieniowe dla seniorów bazują na piramidzie żywienia stworzonej przez Instytutu Żywności i Żywienia, a także zaleceniach Światowej Organizacji Zdrowia (WHO):
- jedz różnorodną żywność z wszystkich pięter Piramidy Żywienia (owoce, warzywa, produkty zbożowe, mięsa, drób, ryby, rośliny strączkowe, nabiał), aby dostarczać sobie wszystkich składników odżywczych. Należy dbać o systematyczny wysiłek fizyczny,
- unikaj żywności bogatej w cholesterol,
- ogranicz spożywanie tłuszczów,
- zwiększ zawartość błonnika, czyli owoców, warzyw i gruboziarnistego pieczywa w diecie,
- unikaj żywności powodującej wzdęcia,
- jeśli masz problem z gryzieniem przygotowuj małe, miękkie porcje lub miksuj potrawy,
- unikaj żywności zawierającej sól,
- kupuj żywność bogatą w wapń,
- unikaj cukru, alkoholu,
- pij osiem szklanek płynów dziennie,
- jedz pokarmy świeże. Nie rób w domu magazynu żywności.
Częste problemy seniorów, w których może pomóc konsultacja z zakresu żywienia klinicznego:
- starzenie się skóry,
- pogorszenie wzroku
- zmiany smaku i zapachu
- wiele schorzeń może powodować pogorszenie zmysłu powonienia,
- z wiekiem obserwuje się pogorszenie rozpoznawania czterech podstawowych smaków : słonego, kwaśnego, gorzkiego i słodkiego,
- choroby układu sercowo-naczyniowy
- zawał mięśnia sercowego,
- Niewydolność krążenia
- Nadciśnienie tętnicze
- Zaburzenia gospodarki lipidowej
- udar mózgu
- choroby układu krwiotwórczego
- niedokrwistość
- osłabienie odporności
- choroby układu wydzielania wewnętrznego
- choroby tarczycy
- Insulinooporność
- insulinooporność
- zmiany zwyrodnieniowe stawów
- osteoporoza
- choroby układu pokarmowego
- niedokwaśność
- choroba refluksowa
- choroba wrzodowa
- choroby jelit
- stłuszczenie wątroby
- kamica żółciowa
- choroby trzustki, krążenia
- zaburzenia połykania w przebiegu chorób neurologicznych
- choroba nowotworowa (na wszystkich etapach leczenia)
- stany po zabiegach operacyjnych przewodu pokarmowego, układu ruchu i innych
- zaparcia
Szczególnym problemem jest opieka długoterminowa nad osobami starszymi, przewlekle i nieuleczalnie chorymi.
W wielu sytuacjach dotyczących seniorów nie tylko należy zindywidualizować dietę chorego, ale także sposób karmienia, wybór nauczyć i sztućców, pozycję przy karmieniu, właściwy sposób podaży leków. Dotyczy to opieki nad:
– osobą przewlekle chorym
– osobą wymagającym rekonwalescencji po urazach, powikłaniach choroby podstawowej
– osobą w schyłkowej fazie życia, która charakteryzuje się dużą dynamiką postępu choroby i dolegliwości
– osobą będącym w trudnej sytuacji materialnej, niesamodzielne w zaspakajaniu potrzeb
– osobą nieuleczalnie chorym – osobą z różnego rodzaju niepełnosprawnościami.